|
Post by Thoithoi O'Cottage on Mar 3, 2015 18:16:11 GMT 5.5
[HASH]16 Matang asi yourakpada, houjik faobada mathakta haikhriba amadi makhada hairakkadouriba wafamshing asi mapung fana bhav tananaba adaptation haiba wakhallol asi neinaba darkar oirakle khalli. Wafam asi neinabada psychological mechanism amasung psychological law haibasi karino haibasu khudamga loinana mamut tana utkani.
"Static" adaptation ga "dynamic" adaptation ga khennaba khangba kannagani khalli. Static adaptation haibasi meeshak amagi machatki structure (characture structure) du mapungda ahongba amatta thoktana, karigumba maong matou (pattern) ama loushinba maonggi adaptation aduni. Mashi anouba heinabi amada hingjinbadubuni. Ashigumba makhal ashigi adaptation (chusinnaba) gi khudam oina Chinese ki chaba thakpagi maong matou, heinabi thadoklaga fork amasung knife shijinnaraga, nongchuplomgi culture shinggi chaba thakpagi maongda heinashinbasi panba yai. Americada leiraba Chinese machana anouba hingbagi maong matou (pattern) da chushinnei (adapt tou-i), adubu mashigi adaptation ashina mahakki mee ama oibagi meeda (personality) dadi thoidokpa khennaba karisu purakte; maduna anouba drive (apambanachingbagi ainba shafu) natraga leechatki paring (character trait) kari amattasu shagatte.
|
|
|
Post by Thoithoi O'Cottage on Mar 3, 2015 18:17:44 GMT 5.5
[HASH]17 Dynamism adaptation hairagadi khudam oina angang nupamacha amana mana yamna kijaba, yamna warak chetpa mapana haibadu illaga (yamna kijaduna mapana haibadu nattaba atoppa ama touba ngamjadadaduna) “afaba” angang ama oirakpa asigumba maonggi fibam amada chusinnajinbaduni. Nupamacha asina fibam aduna darker oibasing aduda mashabu chusinnajillingei matamda mangonda karigumba ama thoki. Mangonda mapabu shathina yaningdaba, yengthibagi ihulgumba ama faorakpa yai, adum oinama madu mahakna fadi fajilli, lotshilli. Madu fongdokluba natraga adugumba ama magi nungda faore haiba adu mashana khangjabadumak mangonda yamna khudong thigani. Hiriba yengthiba ashi fongdoktragasu magi character structure da dynamic factor amadi oi. Masina magi aa thanungda anouba langtaknaba shem shagatlakpa amasung faohallakpa yai, amasung masina amuk maram oiduna henna luthakhraba thak amada faoba mapana haibada mahak hektama yathokkhibagi leechat ama shagatlakpa yai; masina mashen marangba, ashonba yaningdaba ama pokthokhanduna akaknana mishak amadadi nattana mahakki punshigi wakhal meetyengda pungpak pakna yaningdabagi meetyeng yenghallakpa yai. Hairiba fibam ashida leiba matamdasu ahanbagi fibam aduda oibagum meeshak aduna mapandagi namshillakpa fibam kharada mashabu namthajaba, maduda chusinnajilli; ashigumba maonggi adaptation ashina mahak aduda karigumba anouba ama thokhalli, anouba drive (ihul) kaya, anouba langtaknaba kaya yakaihallaki. Neurosis (punkida kiganba, thawai pungwada waganbagi laina chenba mee) khudingmak dynamic adaptation gi khudamni; hairiba asi maruda irrational oiba, sadharan oina hairabada, meeoi aduna angang oina chaokhatpa fagatpada ayetpa oiba mapandagi namsillakpa fibamshing (maru oina meeshak aduna angang oiringeida thengnakhibasing adu) da mashabu namshillaga yahanba, chusinnahanbagi thouong amani. Masigi matougum, samajgi meeoi kanglupshinggi marakta mang takpa, yeikhai thingaiba thokningai oiba natraga meebu ot neiraga nungaibagum touba pukning ihul leibagumba neurotic phenomenon ga changdamnaba yaba socio-psychological phenomenon (karigi neurotic koudribano haiba konna neinarakkani) sing asi irrational oiba, meeoibana chaokhatpada ayetpa oiba samajgi fibamshingda namduna mashabu chusinnajinbagi khudamshingni.
Karamba makhalgi adaptation thokpano haibasigi mathakta atei wahang kaya amasu paokhum piba tai: hekta kari oigera kari oigera punshigi fibam amada hekta chusinnahannaba meeoibada inshilliba force ashi karino, aduga meeoibana adaptation touba ngambagi ngamkheishi karino?
Wahangshing ashi paokhum pibada, eikhoina neinagadouba ashi meeoibagi natureda yaoba karigumba mapa kharadi atei mapadagi henna thektok thekching, leithok leishin yai (flexible oi), akoibagi fibamda henna laina chusinnaba (adaptation touba) ngammi haiba ahanba phenonmenon ashini. Meepum khudingmak amana amadagi khennahalliba, mee meegi hotnajaba, ma magi machat maong matoushing asina meeoibada chingthok chingsin, shangdok shangjin, yeithok yeishin (elasticity and malleability) yabagi changshi haifet wangngi haiba utli. Meeoibada nungshiba, yeikhai thingaiba, mee ot neiraga nungaiba faoba, angambagi mafamda changjaningba, shakti pamba, ateidagi lapthokningba natraga ateibu thoushadaba, mashagi fibam henna chetshinba amashung henna shakti leiba oiningba, chading yamna touthokningdaba, shel thum chekshinba, indrigi nungaiba fangningba natraga masibu kiba, asinachingba amaga amaga pura puri taionnaba yaona pukning ihul makhal makha kaya ama meeoibada fao-i. Hairiba fangge tannaba apamba amadi akibashing asiga loinana atei atoppa kaya amasu punshigi fibam kaya kayada piba reaction oina thoraki. Makhoishing asi hektamak flexible oiba natte, maramdi makhona meeshak amagi leechat (character) dabu hek tinduna character gi machal ama oikhrabadi tarai taraina hekta swai mangkhiba natraga atoppa drive (ihul) hekta onkhiba toude. Flexible oi hairibasi meeoibana (maru oina angang oiringei matamda) ma mana hingluriba, taruriba punshigi fibam apunba adugi matun inna karigumba makhal amagi apamba, darkar oiba natraga atoppa makhal amagi apamba, darkar oiba pokcharak-i haibagi arthada haibani. Hiriba apamba amasung darkar oibashing asi meeoi mapokki machatta mashana chennajaraba matou amagum akaknaba, hongba naidana, thekpa konba yadaba, kari fibamda hinglugera, kari fibamda tarugera madugi thoidokpa leitana shukshoi shoidana apenba fanghangadaba pot natte.
|
|
|
Post by Thoithoi O'Cottage on Mar 4, 2015 17:41:32 GMT 5.5
[HASH]18 Hairiba apamba amasung darkar oibashing asiga mannadaba meeoibagi nature dagi shettokpa yadana yaokhraba, sukshoi shoidana penhandaba yadaba, meeoibagi psychology gi organization da maru mara taduna yaokhraba aramba, khourangba, tumba darkar oiba asinachingba kaya amasu leiri. Hairiba darkar oiba khudingmak asigi watpada masidagi hendokkhradi khangba ngamdre, yadre haiba pankhei amamam leijei, aduga karigumba pankhei asi hek lanthokkhrabadi darkar oiba adu fangnaba hotnabagi khongjang adu angakpa fangna kanba, siba naba khangdabagi shaktam ama louraki. Hairiba psychologically condition touraba darkar oibasing asi self-preservation, haibadi isabu hingduna leinaba hotnabagi darkar oibasingni haina ishup shupchinna shamna haiba yai. Self-preservation gi darkarsing asi kari oige oiyu kari oige oiyu fibam khudingmakta penhandaba yadaba meeoibagi naturegi sharukshingduni, maram asina, hairiba darkarshing asi meeoibagi leechat shajatki maruda leiriba khwaidagi maru oiba aningba apamba (motive) ni.
|
|
|
Post by Thoithoi O'Cottage on Mar 4, 2015 18:03:32 GMT 5.5
[HASH]19 Wafam asi icham chamba formula oina thamlabada, meeoibana mashabu yeknabanachingbadagi ngakthoknaba amadi asinachingba kaya tounaba chagadaba yade, thakkadaba yade, tumgadaba yade. Hairiba pumnamaksi tounaba mahak thabk shuba tai, potthok puthokpa tai. "Thabk" haibasi general amadi abstract oiba wa natte. Thabk haibasi matam pumnamakta paiba, shokpa, uba yaba thabkni, haibadi, akaknaba economic system amagi manungda yaoba akaknaba thabk makhal ama shoidanamakki oi sini. Kanagumba amana feudal system da meenai oina shuba yai, Indian (Americagi yelhoumee) puebloi gi systemda loumee ama oina thabk shuba yai, capitalist society amadana independent businessman (marannaigi lallol itik touba mee) oina thabk shuba yai, modern department amada sales-girl oina shuba yai, natraga achouba factory gi loiba khamba naidana shangba fitada shinmi natraga thoumi ama oina thabk shuba yai. Hairiba khenna khennaba thabkshing asi tounaba pura puri khennaba makhal makhalgi mee darkar oi, amasung hairiba thabkshing asida hek changkhi yaokhibaga meeoishing asiga atei meeoishingga top toppa, khenna khennaba mari shagatli. Mee amana pokpa matamda mahakna shaptam langduna yaogadaba leelagi fambak hannana thaduna leirabani. Mahak chaba tai, thakpa tai, aduna mahak thabk shuba tai; masina takpadi mahakna shuriba thabk makhal, khutshu lakshu adu akaknaba fibamsinggi makha polli, ahiriba fibamsing ashi mahakna pokshilluriba samaj adugi matam amasung makhalna leppi. (Mana touningba thabakka touba yapot natte, mana touningba maongdaka touba yabajat natte.) Mahakna hingba taba amashung social system hairiba factor ani asimak mahakna individual ama oina hongdokpa shukngam ngamde, amasung hairiba ani asi mahak aduda atei khara henna thot nouba (plasticity) kari kari machat maong (traits) shagatshige, karamna shagatshige haibanachingba lepliba factor sing aduni.
|
|
|
Post by Thoithoi O'Cottage on Mar 4, 2015 18:25:55 GMT 5.5
[HASH]20 Matou asumna, mee amagidamak samaj aduna illiba economic systemgi top toppa maong matou aduna leppa, shemba punshi mahing (mode of life) asi meeshak adugi character structure adu punglep lepliba, shem shariba adu (factor) oirak-i, maramdi mahak adugi self-preservation gi shoifadraba darkarsingna mahakki mamangda shandoktuna leiraba, mahakna hingjillugada fibamsing adu yathok-u, illu haina namshillak-i (indragadi shigadouribanina, shibadi shiningdabanina). Mashida hairibasi mahakna atei meeoishingga pullaga shel thumgi amadi rajnitigi ahongba puraknaba hotnaba shukngam ngamloi, yaroi haiba natte; mahakki personality adu mapung oina mahakna hingliba (akoibagi fibamna leppa) punshi mahing (mode of life) na shemmi, mahakna angang oiringeina nahalna hairibashi mahakki imungda thengnarakkhrabani (imung amana akaknaba samaj natraga kanglup/thak amagi chap chaba mashak maong, matou, machatnachingba adu chap chana mahut shilli)*. * Problem asiga mari leinana itat tattana thengnaba chayetnabadu leitanaba wafam ama thamningngi. Meeoi amagi punshi mahing (mode of life) leppa matamda mahakna hingliba society adugi economic system atuna mahakki personality development ki fibam (condition) oina operate tou-i. Hairiba economic condition sing ashi mee amamamgi marannaigi economic motive (ma magi shel thumgi meetyeng, wakhallol, henabi) daki pungkhen khennei. Pot chei, lan thum pamba haibasi economic motive amani, hairibasi Renaissance magamgi aibashingdagi houna Marx's ki basic concept sing mapung fana bhav taba ngamkhidaba Marxist aibashingna meeoibagi lamchatki marumda leiba khwaidagi maru oiba ihul (motive) ni haina lourammi. Tashengna hairabadi, lan thum yamna painingba haibashidi culture kharadada darkar oi faonaba potni, aduga atoppa economic condition singna material wealth heinadaba/pamdaba natraga thousadaba personality traitsing shembasu yai. Problem ashi eina "Ueber Methode und Aufgabe einer analytischen Sozialpsychologie," Zeitschrift fur Sozialforschung, Hirschfeld, Leipzig, 1932, Vol. I, p. 28 ff. ta macha tana neinakhre.
|
|
|
Post by Thoithoi O'Cottage on Mar 5, 2015 18:16:10 GMT 5.5
[HASH]21 Meeoibagi nature da anam kalliba, tallakpa adu pangthoktaba yadribasi physiologically condition touraba darkar singda natte. Chap mannana anam kanba atoppa sharuk amashu yaori; hairiba ashidi hakchangthong-gi thouong (bodily process) da yaoba, maru mara taba natte, meeoibag oiba fiba amashung matou amadi hingbagi thabak (practice of life) ta yaojabani: mashagi wangma amadi akoibada leiriba taibangpanbaga shamnabagi darkar oiba, naitom dadanaba hotnaba. Chada thaktrabadi hakchangna shibagum pura puri naitom taba faoba, meega shuksham shamnadabana meeoibagi mind kang khong chaihalli (disintegration). Matang ashida ateiga shamnaba, mari leinaba haibashi hakchang shokna shamnabaga mannade. Kanagumba amana chahi kaya hakchangthonggi oina naitom taduna miga shokna shamnaba, ngangnaba toudana leiraga wakhal/wakhallon (ideas), afa-fatta, fajaba-fajadabanachingbagi thajaba, natraga mahakpu meega loinaba, shamnaba amadi kanglup amattada tinba faohanba society gi patternshinggadi shamnana leiba yai. Aduga amaromda, mahak aduna meerakta hingduna leiraga meega shuksham-mak shamnadana, naitom mapung fana taba faoba yai, aduga hairiba asi karigumba ngamkhei ama lankhrabadi madugi fal oina schizophrenic disturbance kayagi mashak oiba angaobagi laina lakkadouribani. Masigi afa-fatta, faja-fajadabagi wakhallol, symbol [pot chei, inggitna kari karino oina khangnaba, khudam oina chandan thinba amashung mashigi marumda leiriba heinabi amadi thajanabishing, natraga luhongbada kanyana potloi shetpa (sarina mahut shinba yadaba), ashinachingba], amadi chatnabi, chatna longchat amadi kanglonshing-ga shamnaba watpa ashibu eikhoina moral aloneness (lamchatta naitom taba) kouba yai; hakchangthonggi tongan taba ashida moral aloneness yaorabadi madugi tongan taba adu khangba ngamdaba, puba thangba ngamdaba oirak-i. Ishagi wangmada, akoibada leiriba taibangpanba ashiga spiritually (hakchanggi nattaba, wakhal pukninggi) isham shamjinnaba ashi tongan tonganba maongda leiba yai, tongan tonganba shaktam louba yai; dhyan toufam kakhu natraga shurung amada naitom leiraga ishwarga shamnaba faoduna leiba lamboiba amadi madomta tokhaina keishumshangda fajinduna thamliba mahakka punna lanthengminnariba maroi-mamannabashingga amatta oina pukning wakhalda pulliba rajnitigi fadok taraba mishak asi morally tongan tade. Matou asumna yamna exotic oiba surrounding amada dinner jacket litliba English gentleman amasung marol-mamannabashingdagi tongan leirabasu mareibakka amadi masigi symbolsingga amatta oina apunba faoriba petty bourgeois (lal thum, thabak amasung samajda hingbada mahakki thak adu yamna maru oi khanba middle class gi makha thangba marolda leiba, capitalism shougatpa meeoi) adu naitom taba toude. Akoiba prithibiga leinariba mari adu achouba, thak wangba, fajaba oiba yai, macha oiba yai, lemdaba oiba yai, adum oinamak naitom pungta tabadagidi khwaidagi leikha taba maongda meega shamnaba aduna hainingai leitana hennadi fei. Kaya maram chadaba, jugot chadaba oige oishanu, dharma oigera, leibakningba (nationalism) oigera, chatnabi/nat oigera, thajanabi oigera, madunabu kanagumba ama atei meeshingga shamjinnarabadi, mari leinahallabadi madu meeoibana khwaidagi kiriba "naitomtaba" haiba ashidagi nanthoklaga changjafamni.
|
|
|
Post by Thoithoi O'Cottage on Mar 5, 2015 18:47:12 GMT 5.5
[HASH]22 Naitom (moral isolation) taningdaba, mashidagi nanthoknaba haiduna hotnariba adu Balzac na yamna mating leina mahakki The Inventor's Suffering gi passage asida fongdok-i:
Adubu para amadi tammu, nanggi mind adou houjiksu metthok metsin yariba oiradi masi maduda namshillaga mami tahallu: meeoibasi naitom taba hainingai leitana ki. Aduga naitom taba makhal pumnamaktagi moralgi oina naitom taba (moral aloneness) ashina khwaidagi shathi. Ihan hanba hermit (umangda madom leiduna lainingba meeoi) sing adu laiga leiminnarammi, makhoina khundaribadu khwaidagi meeshing yamba taibang amani--thawai/spirit singgi taibangni. Laina pakpa mee oigera, fadok taraba mee oigera, papi oigera, hougat kangkhat ngamdana shollaba mee oigera, meeoibagi khwaidagi maru oiba, ihan hanba wakhaldi mashini: kari oige oiyu, kari oige oiyu, laibak amada taraba matamda punshi chuppagi thanadana loinanadaba mee ama leijaba. Punshimak oiriba apamba (drive) ashi thungnanaba mahakna magi leijaba mapunshi apumbagi pangal, loushing, shakti pumnamak adu shijinnei. Hairiba mamangda leiramba athat arak apumba namthek namkhairaga pennafam thiba apamba ashi yaoramdradabadabu Satanna meechang khomlamgadra? Hairiba theme ashida meeshak amana mahakabya achou achouba iba yagani, aduga mashimak Paradise Lost ki wahoudok oigadabani maramdi Paradise Lost ti lal houba, haiba illoi haina hourakpa, khong kanthorakpagi maramda nattana karisu natte.
|
|