Post by Thoithoi O'Cottage on Jul 16, 2015 14:40:33 GMT 5.5
Globalization haiba term asi ngarang nahalta sijinnarakpa oirabadu masina phongdokliba thouong asidi mioibagi punsida mioibana leirakngeidagi thoktuna laklabani. Pak sanba, khongjel thuba, complex oibadi houjikna helle.
Pikkhraba planet asida mioiba masingsi asukki matik yamle. Eikhoi mioi amamam khudingmak asi mamal chap mannei. Mi masing yammalle ei hingge, nangne mane nakhoi hingganu haiba yaroi. Eidi icha pokke, nakhoidi pokkanu haiba yaroi. Aduna prithibi asi mi yamgani. Mi yamlabadi hingbagi jagah khudingmak chaogani, mi mayam chennagani. Mi mayam chennarabadi complex oigani. Mioibagi punsi, hingbagi thouongsing asi complex oi. Oidaba yaroi oigani.
Complex oirabadi punsigi masa mareng mayamsi balance touba, khal mannanaba hotnaba changngi. Masi araiba natte. Laidaba asinani prithibida wathok yamna thoklibadi.
Inner Line Permit (ILP) ki wafamsi eina asum ujabada balance thamnabagi pambei ama oina ui. Masi khwaidagi laiba maongda balance thamnaba hotnabani. Mioibagi punsidi yamna complex oi, lui. ILP na masigi complex oiba, aruba fibam asi thengnaba ngambra? Eigi motta Arunachal Pradesh, Mizoram amadung Nagaland da maram kharadagi chatnarabasu ILP asi yamna problematic oiba, jagah kharada kannarabasu ateida, yamdrabada theoretically, sokpa potni.
Mapandagi changsillakpa mi amadi culture na Manipur sokhalle sini. Manipurisingna Mapal thokluraga pusillakpasi mangjaribadigi mathakta oide, identity kanbadu ngamde sini. Aduna balance asi ILP na puhansi sini.
Manipurda chingmee singna tamda khundaba yai, tammeena chingda khundaba yade. Matou adumna ILP chatnaba lamda atoppa lamgi mi amattana lam mapu oiduna khundaruba yade, aduga ILP manjngda leiba mioisingnadi Indiagi ILP chatnadaba mafam khudingda khundaruba yai. Manipur machadingna Indiagi ILP leitaba mafam amada hekta yum leiba yai, lam leiba yai, ainna yaba hingningba maongda hingba yai. Masi India gi constitutionna leibak asigi mipum khudingmakta, amatta chitthadana piba, hakni. ILP na masigi constitutiongi wafam asi thugai. Thugairabadu thugaina maram kharadagi Arunachal Pradesh, Mizoram amadi Nagaland dadi ILP chatnei. Matamgi wani, masisu wathoknarakkhini. Makhoina migidadi leiruba yaba, makgoidadi leihalloi haiba. Sibu tinnaba yagadra haiba.
Isam samna ILP asi special case khara nattana unconstitutional oi. Masi kupna yengbada khara selfish oiba maongni.
Manipurda meeyamna Manipurising kannanaba, inat kannanaba thamoida kanna faorakliba asi chummmi. Faogadabani. Adum oinamak ILP ta tainabadi aruba oigani. Mi tinnaba yaroidaba wani masi. ILP da tainabagi mahutta itihas/puwari hangattuna yengba fagani.
NUPI LAL kari maramdagi thokkhibano? Britishta tainaba chumloi. Mayangda tainaba chumloi. Makhoina mullaga nam haduna pukgibro chengsingdo eikhoidagi? Natte. Manipuri eikhoina, loumisingna lou mapu oiraga lokchaba founi. Eikhoina kanada taikhi? Meiteisinggi khuttagi karamna chengsingdu mayang amadi british ki khut youkhribano? Marakta leiba meitei lalonba kharana nattro? Mayangda yollabadi peisa chaona yonba yai. Manipur machasingdi peisa paide, makhoida machit machit yonbada matamsu changngi, selsu kannade, atenba matamgi manungda inak kgunba ngamloi. Ha? Si nattro. Meitei kharana thokhanbanine NUPI LAL hairido.
PAONA BAZAR amadung THANGAL BAZAR da leiriba mayanggi yum mayamse, masibu mayangna Meiteidagi namphuda munkhibro? Natte. Mayangda yollabadi mamal yammi. Meiteida yonbadi mamal yamna wangna haiba yade. Meiteidi lamdam asidagini, lam mamal hongngi lamdamsidadi. Mayangsingna makhoi masagi mareibakta leiba lam mamaldagidi eikhoina makhoida wangle haina hairiba mamaldu yamna tare. Aduna meiteina lupa lakh 7 pigadaba mafamdu mayangda tangkhai henna karaga lakh 16/ 17 ta yolle. Kannare. Aduna meiteida yongadabagi saruk mayangda yollu! Si nattro? Masi meiteisingna--meitei kharana--karam chaobadagi natrro?
Hairiba asimak houjik houjikmak Manipuri maselgi manungda thoklibani. Meiteina chingda kgundaba yade. Chingmeesingnadi tamda khundaba yai. Chingmeesingna tamda tapna tapna kumlakli. Tamda chingmee yamna leire. Makhoi yamna chingmee oidre. Thoklibadi asini--meiteida lam yonbadagidi chingmee ("apangba") yonbana lam mamal tangna yonba yai. Sini. Chingmee pangdeko! Houjik meiteina chingmeeda lam yamna yolli. Meitei peisa yamna talli. Chingdana makhal amagi ILP chalairi. Hayeng khara leiraga wathoknararadouni sisu.
Ireibakni haidunasu mina lam leiduna mapu oiduna mayum sajillarabadi, makhoigi oire. Mayumda makhoina ngangningba lon nganggani, sakningba eshei sakkani, saningba jagoi sagani, latningba lai latkani. Masida nangna kari hairudoino? Makhoina hotel tougani, kabhara sandokkani, thamningba mee thamgani, yonningba pot yongani, yonningba mamalda, thong lonninglaga longani, hangninglaga hanggani. Nang kari hairudoino? Nangna court chatningladu chatlu, nang maithigani.
Mee leisillarabadi culture leisillaragadouni. Meega culturega tongandabani. Meetop mayam leisillarabadi makhoigi khul ama adum oiradouni. Kanglatongbi yengbiyu. Sibu lam mullaga sakhiba kgunggangla haiba?
KAKCHINGGI MATOU TAMJOU. Kakchingda lakpa jat khudingmakki mioisingbu mapuking penna taram taram toui. Mayang konggai lei, leiramle. Makhoi nungaina lei. Adubu mitop amattada kakchingda lam yonthokte. Kakchingda mayang amattana lam mapu oide. Chingmee ama anidi lam leiduna leiba ui, adubu yamna tanggi. Adubu Kakchingda laku, kana oigera kana oigera makhoigi hospitalitydi nakhoi pengani.
Hairiba asi ILP kumna iraga leiba niyam kanglon natte. Bhab tanabini. Sidi tounei, sidi tounade, sidi touba fei, sidi touba fatte haibaduni. Aiba oina leiraklabadi madu problemni. Madugi yaroidaba yamna lei. Idana touba yaba mayam amadi lei.
Reserved oina hingsi sini. Meeda khara lusi sini. Isagita nattana meeyamgisu khara khansi sini. Eikhoi meesing yamdribanina mimangdadi fongdana nungda khara touba taredana. Chingmeesingna nungda touribase asumna tougadouni. Makhoi mapanda demand yamna tandabani. Makhoigi punsi mahingdadi makhoina tahanninglibadu tanaba toubani.
Pikkhraba planet asida mioiba masingsi asukki matik yamle. Eikhoi mioi amamam khudingmak asi mamal chap mannei. Mi masing yammalle ei hingge, nangne mane nakhoi hingganu haiba yaroi. Eidi icha pokke, nakhoidi pokkanu haiba yaroi. Aduna prithibi asi mi yamgani. Mi yamlabadi hingbagi jagah khudingmak chaogani, mi mayam chennagani. Mi mayam chennarabadi complex oigani. Mioibagi punsi, hingbagi thouongsing asi complex oi. Oidaba yaroi oigani.
Complex oirabadi punsigi masa mareng mayamsi balance touba, khal mannanaba hotnaba changngi. Masi araiba natte. Laidaba asinani prithibida wathok yamna thoklibadi.
Inner Line Permit (ILP) ki wafamsi eina asum ujabada balance thamnabagi pambei ama oina ui. Masi khwaidagi laiba maongda balance thamnaba hotnabani. Mioibagi punsidi yamna complex oi, lui. ILP na masigi complex oiba, aruba fibam asi thengnaba ngambra? Eigi motta Arunachal Pradesh, Mizoram amadung Nagaland da maram kharadagi chatnarabasu ILP asi yamna problematic oiba, jagah kharada kannarabasu ateida, yamdrabada theoretically, sokpa potni.
Mapandagi changsillakpa mi amadi culture na Manipur sokhalle sini. Manipurisingna Mapal thokluraga pusillakpasi mangjaribadigi mathakta oide, identity kanbadu ngamde sini. Aduna balance asi ILP na puhansi sini.
Manipurda chingmee singna tamda khundaba yai, tammeena chingda khundaba yade. Matou adumna ILP chatnaba lamda atoppa lamgi mi amattana lam mapu oiduna khundaruba yade, aduga ILP manjngda leiba mioisingnadi Indiagi ILP chatnadaba mafam khudingda khundaruba yai. Manipur machadingna Indiagi ILP leitaba mafam amada hekta yum leiba yai, lam leiba yai, ainna yaba hingningba maongda hingba yai. Masi India gi constitutionna leibak asigi mipum khudingmakta, amatta chitthadana piba, hakni. ILP na masigi constitutiongi wafam asi thugai. Thugairabadu thugaina maram kharadagi Arunachal Pradesh, Mizoram amadi Nagaland dadi ILP chatnei. Matamgi wani, masisu wathoknarakkhini. Makhoina migidadi leiruba yaba, makgoidadi leihalloi haiba. Sibu tinnaba yagadra haiba.
Isam samna ILP asi special case khara nattana unconstitutional oi. Masi kupna yengbada khara selfish oiba maongni.
Manipurda meeyamna Manipurising kannanaba, inat kannanaba thamoida kanna faorakliba asi chummmi. Faogadabani. Adum oinamak ILP ta tainabadi aruba oigani. Mi tinnaba yaroidaba wani masi. ILP da tainabagi mahutta itihas/puwari hangattuna yengba fagani.
NUPI LAL kari maramdagi thokkhibano? Britishta tainaba chumloi. Mayangda tainaba chumloi. Makhoina mullaga nam haduna pukgibro chengsingdo eikhoidagi? Natte. Manipuri eikhoina, loumisingna lou mapu oiraga lokchaba founi. Eikhoina kanada taikhi? Meiteisinggi khuttagi karamna chengsingdu mayang amadi british ki khut youkhribano? Marakta leiba meitei lalonba kharana nattro? Mayangda yollabadi peisa chaona yonba yai. Manipur machasingdi peisa paide, makhoida machit machit yonbada matamsu changngi, selsu kannade, atenba matamgi manungda inak kgunba ngamloi. Ha? Si nattro. Meitei kharana thokhanbanine NUPI LAL hairido.
PAONA BAZAR amadung THANGAL BAZAR da leiriba mayanggi yum mayamse, masibu mayangna Meiteidagi namphuda munkhibro? Natte. Mayangda yollabadi mamal yammi. Meiteida yonbadi mamal yamna wangna haiba yade. Meiteidi lamdam asidagini, lam mamal hongngi lamdamsidadi. Mayangsingna makhoi masagi mareibakta leiba lam mamaldagidi eikhoina makhoida wangle haina hairiba mamaldu yamna tare. Aduna meiteina lupa lakh 7 pigadaba mafamdu mayangda tangkhai henna karaga lakh 16/ 17 ta yolle. Kannare. Aduna meiteida yongadabagi saruk mayangda yollu! Si nattro? Masi meiteisingna--meitei kharana--karam chaobadagi natrro?
Hairiba asimak houjik houjikmak Manipuri maselgi manungda thoklibani. Meiteina chingda kgundaba yade. Chingmeesingnadi tamda khundaba yai. Chingmeesingna tamda tapna tapna kumlakli. Tamda chingmee yamna leire. Makhoi yamna chingmee oidre. Thoklibadi asini--meiteida lam yonbadagidi chingmee ("apangba") yonbana lam mamal tangna yonba yai. Sini. Chingmee pangdeko! Houjik meiteina chingmeeda lam yamna yolli. Meitei peisa yamna talli. Chingdana makhal amagi ILP chalairi. Hayeng khara leiraga wathoknararadouni sisu.
Ireibakni haidunasu mina lam leiduna mapu oiduna mayum sajillarabadi, makhoigi oire. Mayumda makhoina ngangningba lon nganggani, sakningba eshei sakkani, saningba jagoi sagani, latningba lai latkani. Masida nangna kari hairudoino? Makhoina hotel tougani, kabhara sandokkani, thamningba mee thamgani, yonningba pot yongani, yonningba mamalda, thong lonninglaga longani, hangninglaga hanggani. Nang kari hairudoino? Nangna court chatningladu chatlu, nang maithigani.
Mee leisillarabadi culture leisillaragadouni. Meega culturega tongandabani. Meetop mayam leisillarabadi makhoigi khul ama adum oiradouni. Kanglatongbi yengbiyu. Sibu lam mullaga sakhiba kgunggangla haiba?
KAKCHINGGI MATOU TAMJOU. Kakchingda lakpa jat khudingmakki mioisingbu mapuking penna taram taram toui. Mayang konggai lei, leiramle. Makhoi nungaina lei. Adubu mitop amattada kakchingda lam yonthokte. Kakchingda mayang amattana lam mapu oide. Chingmee ama anidi lam leiduna leiba ui, adubu yamna tanggi. Adubu Kakchingda laku, kana oigera kana oigera makhoigi hospitalitydi nakhoi pengani.
Hairiba asi ILP kumna iraga leiba niyam kanglon natte. Bhab tanabini. Sidi tounei, sidi tounade, sidi touba fei, sidi touba fatte haibaduni. Aiba oina leiraklabadi madu problemni. Madugi yaroidaba yamna lei. Idana touba yaba mayam amadi lei.
Reserved oina hingsi sini. Meeda khara lusi sini. Isagita nattana meeyamgisu khara khansi sini. Eikhoi meesing yamdribanina mimangdadi fongdana nungda khara touba taredana. Chingmeesingna nungda touribase asumna tougadouni. Makhoi mapanda demand yamna tandabani. Makhoigi punsi mahingdadi makhoina tahanninglibadu tanaba toubani.